جلب شخص ثالث 
یکی از حقوق خوانده در جلسه ی اول دادرسی این است که اگرحضور  شخص  ثالث را در دعوا لازم بداند ،باید تا پایا ن جلسه ی اول دادرسی ، جهات و دلایل آنرا بیان کرده و ظرف سه روز از اولین جلسه ، دادخواست مربوطه را تقدیم نماید .البته این حق برای خواهان هم پذیرفته شده است لیکن معمولا خوانده مبادرت به جلب ثالث می کند تا بتواند به حق خود برسد یا بهتر از حق خود دفاع کند . تقاضای جلب ثالث فقط در اولین جلسه ی دادرسی پذیرفته می شود آن هم به شرط آنکه حداکثر تا سه روز بعد از جلسه ی اول ، دادخواست مربوطه  تقدیم گردد.در جلسات

بعدی ، چنین تقاضایی پذیرفته نخواهد شد . ماده ۱۳۵ ق.آ.د.م مقرر می دارد :«هریک از اصحاب دعوا که جلب شخص ثالثی را لازم بداند ، می تواند تا پایان جلسه ی اول دادرسی جهات و دلایل خود را اظهار کرده و ظرف سه روز پس از جلسه با تقدیم دادخواست از دادگاه درخواست جلب اورا بنماید ،چه دعوا در مرحله نخستین باشد یا تجدید نظر.»بنا براین ، جلب ثالث یکی از طواری دادرسی است که از طرف یکی از اصحاب دعوا به طرفیت شخص ثالث مطرح می شود و باید با دعوای اصلی مرتبط یا دارای یک منشا باشد .(ماده ۱۷ق.آ.د.م ) معمولا وقتی یکی از طرفین دعوا ، شخص ثالثی را به دادرسی جلب می کند که رای صادره در دعوای مطروحه به نحوی با حقوق آن شخص ارتباط داشته باشد و احتمال بدهد که او در آینده ، اعتبار این رای را قبول نداشته و نسبت به آن اعتراض ثالث نماید .گاهی اوقات نیز ،هدف از جلب ثالث اینست که ثالث مستقلا در مقابل جلب کننده (جالب) محکوم گردد[۱]. یا ممکن است هدف خوانده از جلب ثالث این باشد که شخص ثالث در مقابل خواهان محکوم شود مانند آنکه شخصی مالی را از دیگری غصب کند و ثالثی آن مال را از غاصب ، غصب کند و عین مال نزد ثالث باشد، حال اگر مالک به طرفیت غاصب اول   ، برای استرداد عین مال ،دادخواست تقدیم کند ،خوانده (غاصب اول) هم می تواند غاصب دوم (ثالث) را به دادرسی جلب کند تا او (ثالث )محکوم به رد عین مال به مالک شود .طبق ماده ۱۷ق .آ.د.م ؛ دعوای جلب ثالث نیز از دعاوی طاری است و باید با دعوای اصلی مر تبط یا دارای یک منشا  باشد. حال چنانچه دعوای مطروحه به عنوان دعوای جلب ثالث ، با دعوای اصلی مرتبط نبوده یا منشا واحدی با آن نداشته باشد ،با بهره گرفتن از وحدت ملاک قسمت اخیر ماده ۱۳۹ به نظر می رسد که دادگاه می تواند این دعوا را از دعوای اول تفکیک کرده  و در صورت صلاحیت، به این دعواجداگانه رسیدگی کند و چنانچه برای رسیدگی  به این دعوا صلاحیت (ذاتی یا محلی )نداشته باشد ، با صدور قرار عدم صلاحیت ، پرونده را به مرجع صالح بفرستند (ماده ۲۷ ق.آ.د.م ) .قسمت اخیر ماده ۱۳۹ق.آ.د.م مقرر می دارد «…… هر گاه دادگاه احراز نماید که جلب شخص ثالث به منظور تاخیر رسیدگی است می تواند دادخواست جلب را از دادخواست اصلی تفکیک نموده به هریک جدا گانه رسیدگی کند.» طبق قسمت اخیر ماده ۱۳۵ق.آ.د.م ،تقدیم دادخوست جلب ثالث در مرحله ی تجدید نظر نیز امکان پذیر است .نظر به اینکه معمولا دادگاه تجدید نظر بدون احضار طرفین ، به تجدید نظر خواهی تجدید نظر خواه رسیدگی می کند ،برخی از حقوقدانان معتقدند که در این صورت ،هریک از طرفین بخواهد ثالثی را بدون نگرانی ناشی از این امر جلب کند ناچار خواهد بود که حسب مورد ، در زمان تقدیم دادخواست تجدیدنظر  (تجدیدنظر خواه ) یا در زمان لایحه ی جوابیه (تجدید نظر خوانده) ، آن را اظهار نماید و دادخواست مربوطه را تقدیم کند .[۲] در این زمینه باید گفت چنانچه دادگاه تجدید نظر با تعیین جلسه ی  رسیدگی ،طرفین را دعوت نماید ، در اولین جلسه ی دادگاه تجدید نظر ،متقاضی جلب ثالث باید جهات و دلایل خود را ذکر کرده و تا سه روز بعد ،دادخواست لازم را تقدیم کند . اما اگر متقاضی جلب ثالث (تجدید نطر خواه و تجدید نظر خوانده ) احتمال بدهد که دادگاه تجدید نظر جلسه ی رسیدگی تعیین نخواهد کرد ،می تواند پس از ارسال پرونده از دادگاه بدوی به دادگاه تجدید نظر و ارجاع آن به یکی از شعب دادگاه تجدید نظر ،به شعب مرجوع الیه مراجعه کند و دادخواست جلب ثالث خود را به دادگاه مذکور ارائه دهد .

د-دعوای تقابل

یکی از حقوق خوانده دعوا در اولین جلسه ی دادرسی ،طرح دعوای تقابل است. دعوای تقابل دعوایی است که خوانده در مقابل خواهان اقامه می کند به منظور پاسخگویی به آن یا علاوه بر پاسخگویی ،الزام خواهان به پرداخت چیزی یا انجام کاری .دعوای تقابل یکی از دعاوی طاری است که الزاما از طرف خوانده به طرفیت خوانده اقامه می شود برخلاف دعوای اضافی یا ضمیمه که از طرف خواهان ،به طرفیت خوانده اقامه می شود.ماده ۱۴۱ ق .آ.د.م مقرر می دارد :«خوانده می تواند در مقابل ادعای خواهان ، اقامه ی دعوا نماید . چنین دعوایی  در صورتی که با دعوای اصلی ناشی از یک منشا بوده یا ارتباط کامل داشته باشد دعوای متقابل نامیده شده است و تواما رسیدگی می شود و چنانچه دعوای متقابل نباشد ،در دادگاه به طور جداگانه رسیدگی خواهد شد ……. »ملاحظه می شود که که شرط لازم برای دعوایی طاری مندرج در ماده ۱۷ق.آ.د.م (ناشی از یک منشاء بودن دعوای طاری با دعوای اصلی یا ارتباط کامل بین آن دو ) در دعوای تقابل هم لازم الرعایه است .امتیازی که طرح دعوای تقابل برای خوانده دعوا دارد این است که او می تواند دعوای خود را در دادگاهی غیر از دادگاه محل اقامت خوانده (خواهان دعوای تقابل)