آثار تربیتی کار و اشتغال
 

اسلام برای کار و تلاش اهمیت بسیار قائل است و مسلمان با اینکه می‌داند خدای متعال برهمه‌ی انسان‌ها اتمام حجت کرده است که « اِنَّ اللهَ هُوَ اَلَّّرّزّاقُ ذوُ الْقوَّّهِ الْمَتین » (ذاریات، آیه ۵۸)همانا خداوند تنها کسی است که روزی دهنده صاحب نیروی محکم است. اما هرگز از تلاش و معاش دست بر نمی دارد و کار، بزرگترین سرمایه دانسته شده است.

پیامبر اسلام(ص) در ۱۴۳۰ سال قبل فرموده است: « لا معاش له لا معادله »  یعنی کسی که معاش ندارد، معاد ندارد. وی هم چنین می‌فرماید: « ان الله  یحب المؤمن المحترف »( حر العاملی ، وسائل الشیعه  ، ۱۴۰۸ ق) خداوند مؤمنی را که به حرفه‌ای مشغول است دوست دارد. در حدیث دیگری از  پیامبر (ص) نقل شده است: « ملعون من القی کلّه علی الناس »( کلینی ، اصول کافی  ، ۱۳۸۸ق ،ج ۵، ص۷۲).هر کس [ بیکار بگردد ] و سنگینی « اقتصادی » خود را بر دوش مردم بیندازد، ملعون است و لعنت خدا شامل اوست. پیامبر اسلام است که دستان تاول زده‌ی کارگر را می‌بوسد و افتخار می‌کند که پیروش برای برآوردن مایحتاج خانواده خود تلاش می‌کند و محتاج کسی نمی شود. ایشان حتی می‌فرمایند: « الکاد علی عیاله کالمجاهد فی سبیل الله» (همان ، ص ۸۸)کسی که خود را برای اداره زندگی اش به مشقت می‌اندازد، مانند کسی است که در راه خدا جهاد می‌کند.

 جزییات بیشتر درباره این پایان نامه: 

 (فایل کامل موجود است)

پایان نامه : بررسی اشتغال زنان در فقه امامیه و حقوق ایران

 
بدین ترتیب، مکتب اسلام هرگز انسان تن پرور و تنبل را مورد عنایت قرار نمی دهد و بر کار و تلاش و دست یابی به علوم و فنون توصیه اکید کرده است.

پیامبر (ص) همچنین می‌فرماید: « ان الله تعالی یحب العبد التقی الغنی الحفی »( نهج الفصاحه ، ص ۱۵۲)خداوند بنده‌ی پرهیزگار، ثروتمند و مهربان را دوست دارد. بنابراین نگرش اسلام به امر اقتصاد مثبت و سازنده است و هرگز با بیکاری و زهد و ریاضتی که باعث تحمیل مایحتاج فرد به دیگران شود موافق نیست.

از سوی دیگر اسلام بی برنامگی در اقتصاد را که منجر به احتیاج می‌گردد، منع کرده است. امام علی(ع) می‌فرماید « احتج الی من شئت تکن اسیره » محتاج هر که شوی اسیرش خواهی شد. مقصود این است که احتیاج، انسان را تا حد اسارت و بندگی تنزل می‌دهد. پس نبایست چنان عمل کرد که انسان مسلمان ( خلیفه خدا در زمین ) به علت مایحتاج زندگی به اسارت و بندگی دیگری در آید. به طور کلی دین اسلام اقتصاد سالم را از شرایط جامعه‌ی سالم دانسته و احتیاج را مردود شمرده است. دین اسلام برای دست یابی به اقتصاد سالم، بر کار و تلاش ونیزمدیریت و برنامه ریزی تأکید می‌ورزد.( کلویری ، خانواده ،بهره وری ، صرفه جویی ، نشریه پیوند ، ۱۳۸۴، صص ۳۸و۳۹ ،با تصرف و تلخیص).

۲-۱-۵- آثار تربیتی کار و اشتغال
 

کار، سازنده انسان و بیکاری و تنبلی فاسد کننده اوست، لذا ارزش کار صرفاً نه از جهت کسب درآمد یا شکوفایی اقتصادی است، بلکه در تأثیری است که بر انسان می‌گذارد و شخصیت او را پرورش می‌دهد.

برخی از آثار کار در انسان عبارتند از: (مطهری ، تعلیم و تربیت در اسلام ، ص ۴۱۵).

۱- شکوفایی استعدادها: وجود آدمی سرشار از استعدادهای گوناگون است که باید آن‌ها را شکوفا کند. این استعدادها وقتی ظهور می‌کند که آدمی از جای خود برخیزد، حرکت کند، با سختی‌ها درگیر شود و در دل حوادث قرار گیرد. انسان در کار، خود را می‌آزماید، کشف می‌کند و به توانایی‌های وجودی خود پی می‌برد. اگرچه این اثر در میان مرد و زن یکسان است ولی در زنان به دلیل محدودیت‌های فقهی، اجتماعی و عرفی و… که وجود دارد برای زنان دارای اهمیت بیشتری است و به رسمیت شناختن حق کار زنان موجب شکوفایی بیشتر استعداد‌های آنان نسبت به مردان می‌شود.

۲- لطافت احساس: بیکاری، تنبلی وسستی، قساوت می‌آورد امّا کار کیمیاست و مس وجود انسان را زر می‌کند. کسی که اهل کار است، قدر زحمت و کار را می‌داند، از رنج مردم به رنج می‌افتد، شادمانی مردم او را شاد می‌کند. کار، کارخانه‌ی سازندگی و تربیت و تعالی احساسات انسانی است.