پایان نامه راهکارهای ایجاد طرحهای همکاری در کتابخانه |
 |
فهرست مطالب
عنوان شماره صفحه
چکیده
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1. مقدمه. 2
1-2. بیان مسئله……………………………………………………………………………………………………. 3
1-3. متغیرها 4
1-3-1. متغیرمستقل: راهکارها………………………………………………………………………….. 4
1-3-2. متغیرتابع: طرحهای همکاری (امانت بین کتابخانه ای،اشتراک منابع) 4
1-4. اهمیت وضرورت تحقیق.. 4
1-5. اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………….. 5
1-5-1. هدف اصلی……………………………………………………………………………………… 5
1-5-2. اهداف فرعی…………………………………………………………………………………….. 5
1-6. استفاده‌ی کاربردی ازتحقیق.. 6
1-7. فرضیه…………………………………………………………………………………………………………. 6
1-8. سؤال اصلی تحقیق…………………………………………………………………………………………. 6
1-8-1. سؤال‌های تحقیق.. 6
1-9. تعاریف مفهومی وعملیاتی……………………………………………………………………………….. 7
1-9-1. تعریف مفهومی…………………………………………………………………………………. 7
1-9-2. تعریف عملیاتی.. 8
فصل دوم مروری بر ادبیات تحقیق و پیشینه‌تحقیق
2-1. مقدمه………………………………………………………………………………………………………….. 9
2-2. تعریف همکاری.. 9
2-3. ایجادطرح همکاری بین کتابخانهای.. 10
2-4. روش‌های همکاری…………………………………………………………………………………………. 10
2-4-2. همکاری کتابخانه‌هادردانشگاه وروکلاو……………………………………………………. 12
2-5. شرایط لازم برای کسب موفقیت دربرنامه‌های همکاری بین کتابخانه‌ها 14
2-6. انواع همکاریهای بین کتابخانهای………………………………………………………………………. 15
ادامه‌ی فهرست مطالب
عنوان شماره صفحه
2-7. اهداف همکاری بین کتابخانه‌ها 19
2-8. همکاری بین کتابخانهای؛غنی کردن کتابخانه‌های کوچک…………………………………………… 21
2-9. همکاری بین کتابخانه‌هادرمان نه پیشگیری……………………………………………………………. 22
2-10. امانت بین کتابخانهای…………………………………………………………………………………….. 24
2-10-1. ایجادنظام امانت بین کتابخانهای.. 26
2-10-2. رهنمودهای ایفلادرخصوص اصول اجرای امانت بین کتابخانهای وخدمات تحویل مدرک درسطح بین‌الملل 27
2-10-3. اصول ورهنمودهای اجرایی…………………………………………………………………. 28
2-10-3-1. مزایای همکاری بین کتابخانه‌ها………………………………………………………….. 28
2-10-3-2. مزایای کتابخانه‌های مشترک.. 29
2-10-4. پروتکل امانت بین کتابخانهای: پیشرفت وپروژه‌ها 29
2-11. تأثیرنظام‌های رایانه‌ای برخدمات امانت بین کتابخانهای.. 31
2-12. امانت بین کتابخانهای درایران………………………………………………………………………….. 32
2-13. امانت بین کتابخانهای درسایرکشورها 33
2-13-1. ایالات متحدۀآمریکا 33
2-13-1-1. کدامانت برای ایالات متحده،توسط کمیته امانت بین کتابخانهای.. 34
2-13-1-2. پروژۀامانت بین کتابخانه‌ها وتحویل مدرک درآمریکای شمالی……………………. 35
2-13-1-3. مکزیک……………………………………………………………………………………….. 35
2-13-1-4. انگلستان………………………………………………………………………………………. 35
2-13-1-5. استرالیا………………………………………………………………………………………… 36
2-13-1-6. هندوستان. 36
2-13-1-7. دانمارک………………………………………………………………………………………. 37
2-14. اشتراک منابع……………………………………………………………………………………………….. 37
2-14-1. نکات اساسی درطرح‌های اشتراک منابع………………………………………………… 39
2-14-2. جایگاه اشتراک منابع درتوسعه خدمات کتابداری واطلاع رسانی……………………. 40
2-14-3. استفاده کنندگان چندگانه ازمنابع اطلاعاتی………………………………………………. 41
ادامه‌ی فهرست مطالب
عنوان شماره صفحه
2-14-4. ضرورت ایجاددستگاه‌های اجرایی مناسب………………………………………………. 42
2-14-5. اشتراک منابع، فراهم‌آوری مشترک………………………………………………………… 43
2-14- 5-1. تحویل مدرک واشتراک منابع. 44
2-14-6. محدودیت‌هایی که دراشتراک منابع پیش می‌آید. 44
2-15. پیشینه‌های تحقیق…………………………………………………………………………………………. 45
2-15-1. مطالعات انجام شده درخارج ازایران……………………………………………………… 45
2-15-1-2. مطالعات انجام شده درداخل ایران………………………………………………………. 50
2-15-1-3. جمع‌بندی پیشینه‌های تحقیق……………………………………………………………… 58
فصل سوم: روش اجرای تحقیق
3-1. مقدمه………………………………………………………………………………………………………….. 61
3-2. روش تحقیق.. 61
3-3. جامعه آماری.. 62
3-4. حجم نمونه…………………………………………………………………………………………………… 62
3-5. روش نمونه‌گیری.. 62
3-6. ابزارگردآوری اطلاعات (روایی،پایایی)……………………………………………………………….. 63
3-6-1. ابزارگردآوری اطلاعات……………………………………………………………………….. 63
3-6-2. روایی……………………………………………………………………………………………… 63
3-6-3. پایایی……………………………………………………………………………………………… 63
3-7. روش تجزیه وتحلیل اطلاعات… 64
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها
4-1. مقدمه………………………………………………………………………………………………………….. 66
4-2. پرسش اساسی شماره 1: ویژگی‌های جمعیت شناختی جامعه موردمطالعه ازچه خصوصیاتی برخوردار است؟ 67
4-2-1. تعدادکارمندان وجنسیت آنهادرکتابخانه‌های نهادرهبری………………………………… 67
4-2-2. نوع دانشگاه 68
4-2-3. سال تاسیس دانشگاه 69
ادامه‌ی فهرست مطالب
عنوان شماره صفحه
4-2-4. تعداداعضای کتابخانه‌های نهادرهبری………………………………………………………. 70
4-2-5. رشته تحصیلی مسئولین کتابخانه‌های نهادرهبری.. 71
4-2-6. سطح تحصیلاتی مسئولین کتابخانه‌های نهادرهبری……………………………………… 72
4-3. پرسش اساسی شماره 2: وضعیت کنونی منابع وشیوه تهیه آن درکتابخانه‌های نهادرهبری ازچه ویژگی‌هایی برخوردار است؟ 73
4-3-1. انتخاب منابع کتابخانه به چه صورتی انجام می‌شود؟. 73
4-3-2. خریدمنابع برای کتابخانه به چه صورتی انجام می‌شود؟. 74
4-3-3. چندعنوان کتاب درکتابخانه موجوداست؟. 74
4-3-4. منابع موجوددرکتابخانه به چه نحوی ثبت می‌گردند؟. 75
4-3-5. آیامنابع چاپی والکترونیکی کتابخانه درارتباط بانیازهای آموزشی وپژوهشی دانشکده یادانشگاه میباشد؟ 75
4-3-6.کدام یک ازمواردزیررابرای استفاده کنندگان کتابخانه مشترک هستید؟………………… 76
4-3-7. چه تعدادازنشریات ادواری راآبونه هستید؟. 77
4-3-8. گرایشات موضوعی کتابخانه رابه ترتیب اولویت ازعدد 1 تا 7 مشخص نمائید؟. 78
4-4. پرسش اساسی شماره 3: توانایی مالی کتابخانه‌های نهادرهبری درجهت ایجادطرح‌های همکاری تاچه میزان میباشد؟ 80
4-4-1. آیاکتابخانه دارای بودجه اختصاصی میباشد؟. 80
4-4-2. بودجه اختصاص یافته برای تهیه منابع کتابخانه کافی است؟………………………….. 81
4-4-3. تاچه اندازه متمایل به همکاری درجهت مرتفع نمودن واختصاص منابع مالی درایجادطرح‌های همکاری بین کتابخانهای درکتابخانه‌های نهادرهبری می‌باشید؟. 82
4-4-4. تاچه اندازه طرحهای همکاری بین کتابخانهای رامی‌شناسید؟. 83
4-5. پرسش اساسی شماره 4 : نیروهای انسانی کتابخانه‌های نهادرهبری تاچه میزان نسبت به اصول همکاری وپذیرش آن ازآمادگی لازمه بهره‌مند می‌باشند؟. 84
4-5-1. به نظرشما امانت بین کتابخانهای تاچه اندازه درتأمین نیازهای اطلاعاتی کاربران مؤثراست؟ 84
ادامه‌ی فهرست مطالب
عنوان شماره صفحه
4-5-2. چنانچه طرح همکاری بین کتابخانه‌های نهادرهبری ایجادشودبرای حمایت همه جانبه جهت اجرایی شدن آن ازآمادگی لازم برخوردارهستید؟. 85
4-5-3. اگرسازمان نهادرهبری درجهت کمک به بالابردن کیفیت وتوسعه منابع اطلاعاتی به کنسرسیومهای اشتراک منابع دانشگاهی بپیوندد، به نظرشمادرجهت اهداف طرحهای همکاری بین کنابخانه‌ها، طرح مناسبی خواهدبود؟ 86
4-5-4. درچارچوب قوانین ومقررات کتابخانه، شرایطی که برای ایجادطرح همکاری بین کتابخانه‌های نهادرهبری درنظرگرفته می‌شود رامی‌پذیرید؟. 87
4-6. پرسش اساسی شماره 5 : وضعیت امکانات وتجهیزات موجوددرکتابخانه‌های نهادرهبری تاچه میزان مناسب است؟ 89
4-6-1. چه تعداد دستگاه کامپیوتردرکتابخانه موجوداست؟. 89
4-6-2. آیاازنرم افزارکتابخانه‌ای استفاده می‌کنید؟. 90
4-6-3. برای دسترسی اعضاءبه کتابخانه ومنابع آن ازچه امکاناتی بهره‌برداری می‌کنید؟…… 90
4-6-4. آیا از وجودمنابع الکترونیکی (E- books) درکتابخانه برخوردارهستید؟…………. 91
4-6-5. کتابخانه ازکدام امکانات وتجهیزات جانبی ذیل برخوردار است؟. 92
4-6-6. برای به اشتراک گذاری منابع دربین کنابخانه‌های نهادرهبری،ازکدام نوع مواردفناوری اطلاعاتی بهره‌مند هستید؟ 92
4-6-7. تاچه اندازه امکانات وتجهیزات موجود درکتابخانه‌های نهادرهبری را برای پیاده سازی طرحهای همکاری مناسب ارزیابی می‌کنید؟. 93
4-7. پرسش اساسی شماره 6 : ساختارومقررات سازمانی نهاد رهبری تا چه میزان از ایجادطرح‌های همکاری استقبال وپشتیبانی می‌کند؟………………………………………………………………………………………………………………. 94
4-7-1. برای ایجاد هماهنگی درهمکاری‌های بین کتابخانهای کدامیک ازمواردزیرضروری است؟به ترتیب اولویت ازعدد 1 تا 5 مشخص نمائید. 94
4-7-2. جهت برقراری همکاری مؤثربین کتابخانه‌هاکدامیک از شرایط واقدامات زیربایدتأمین گردد؟به ترتیب اولویت ازعدد 1 تا 4 مشخص نمائید. 95
4-7-3. انجمن‌های حرفه‌ای نقش مهم وتعیین کننده‌ای درتوسعه همکاری بین کتابخانهای دارند. بانظریه موافق هستید؟ 97
ادامه‌ی فهرست مطالب
عنوان شماره صفحه
4-8. پرسش اساسی شماره 7: کدام زمینه‌ها درباب همکاری بین کتابخانه‌ها، از ارزش واولویت بیشتری برخوردار است؟ 98
4-8-1. کدام یک ازموارد زیردراستفاده مشترک ازمنابع مهم‌تراست؟به ترتیب اولویت ازعدد 1 تا 5 مشخص نمائید. 98
4-8-2. کدام یک ازموارد زیردرمورد فهرست‌نویسی تعاونی ازاهمیت بیشتری برخوردار است؟به ترتیب اولویت ازعدد 1 تا 4 مشخص نمائید. 99
4-8-3. کدام یک ازموارد زیردرموفقیت اشتراک منابع درکتابخانه‌ها ازاهمیت بیشتری برخوردار است؟به ترتیب اولویت ازعدد 1 تا 4 مشخص نمائید. 101
4-8-4. همکاری واشتراک منابع رادرخصوص چه نوع منابعی ضروری‌ترومهم‌ترمی‌دانید؟به ترتیب اولویت ازعدد 1 تا 6 مشخص نمائید………………………………………………………………………………………………….. 102
4-9. پرسش اساسی شماره 8 : چه راهکارهایی درخصوص ایجاد طرحهای همکاری درکتابخانه‌های نهادرهبری قابل ارائه هستند؟. 103
4-9-1. کدامیک ازراهکارهای ذکرشده درخصوص ایجاد طرحهای همکاری درکتابخانه‌های نهادرهبری مفید میباشد؟به ترتیب اولویت ازعدد 1 تا 6 مشخص نمائید…………………………………………………………….. 104
4-9-2. باتوجه به ضرورت ایجادطرح‌های همکاری درکتابخانه‌های نهادرهبری،کدام یک ازگزینه‌های زیرراپیشنهاد می‌دهید؟به ترتیب اولویت ازعدد 1 تا 4 مشخص نمائید. 106
4- 10. سؤال بازتحقیق.. 107
4-11. آزمون فرضیه‌های پژوهش… 108
4- 11-1. آزمون فرضیه اول……………………………………………………………………………. 108
4- 11-2. آزمون فرضیه دوم……………………………………………………………………………. 108
فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات
5-1. مقدمه………………………………………………………………………………………………………….. 112
5-2. یافته‌های تحقیق…………………………………………………………………………………………….. 112
5-3. بحث ونتیجه‌گیری………………………………………………………………………………………….. 119
5-5. پیشنهادهای تحقیق…………………………………………………………………………………………. 120
5-5-1. پیشنهادهای اجرایی…………………………………………………………………………….. 120
ادامه‌ی فهرست مطالب
عنوان شماره صفحه
5-5-2. پیشنهادهایی برای آینده……………………………………………………………………………… 120
5-6. محدودیت‌های پژوهش……………………………………………………………………………………….. 121
5-6-1. محدودیت‌های در اختیار محقق……………………………………………………………………. 121
5-6-2. محدودیت‌های خارج از اختیار تحقیق……………………………………………………………. 121
منابع و مأخذ
فهرست منابع فارسی………………………………………………………………………………………………………………. 124
فهرست منابع انگلیسی………………………………………………………………………………………………………….. 128
پیوست
چکیده انگلیسی
فهرست جداول
عنوان شماره صفحه
جدول 4-1: توزیع فراوانی ودرصدتعدادکارمندان کتابخانه‌های مورد بررسی وجنسیت آنها 67
جدول 4-2 توزیع فراوانی ودرصدنوع دانشگاههای مورد بررسی به لحاظ کتابخانه‌های نهاد رهبری درغرب کشور 68
جدول 4-3: توزیع فراوانی ودرصد سال تاسیس دانشگاههای مورد بررسی به لحاظ کتابخانه‌های نهاد رهبری درغرب کشور 69
جدول 4-4: توزیع فراوانی ودرصدتعداداعضاءکتابخانه‌های نهادرهبری دردانشگاه‌های غرب کشور 70
جدول 4-5: توزیع فراوانی ودرصدرشته تحصیلی مسئولین کتابخانه‌های نهاد رهبری دردانشگاه‌های غرب کشور 71
جدول 4-6: توزیع فراوانی ودرصدسطح تحصیلاتی مسئولین کتابخانه‌های نهاد رهبری دردانشگاه‌های غرب کشور 72
جدول 4-7: توزیع فراوانی ودرصدشیوه انتخاب منابع واطلاعات توسط کتابخانه های نهاد رهبری دردانشگاه های غرب کشور. 73
های غرب کشور 74
جدول 4-9: توزیع فراوانی ودرصد تعداد عناوین کتب موجود در کتابخانه‌های نهادرهبری دانشگاههای غرب کشور. 74
جدول 4-10 : توزیع فراوانی ودرصدشیوه ثبت منابع موجوددرکتابخانه های نهاد رهبری دانشگاه های غرب کشور. 75
جدول 4-11:توزیع فراوانی ودرصدمیزان ارتباط منابع چاپی والکترونیکی بانیازهای آموزشی وپژوهشی درکتابخانه‌های نهاد رهبری دانشگاههای غرب کشور 75
جدول 4-12 : آزمون تی – استیودنت تک نمونه‌ای نتایج بدست آمده ازنظرات درباب ارتباط منابع چاپی والکترونیکی بانیازهای آموزشی وپژوهشی درکتابخانه‌های نهاد رهبری دانشگاههای غرب کشور. 76
جدول 4-13:توزیع فراوانی ودرصداشتراک مواد درکتابخانه‌های نهادرهبری غرب کشور 76
جدول 4-14: توزیع فراوانی ودرصدتعدادآبونمان نشریات ادواری درکتابخانه‌های نهاد رهبری دانشگاههای غرب کشور. 77
ادامه‌ی فهرست جداول
عنوان شماره صفحه
جدول 4-15: توزیع فراوانی ودرصدگرایشات موضوعی منابع درکتابخانه‌های نهاد رهبری دانشگاههای غرب کشور 78
جدول 4- 16: خروجی آزمون فریدمن جهت سنجش رتبه های میانگین گرایشات موضوعی منابع درکتابخانه‌های نهاد رهبری دانشگاههای غرب کشور 79
جدول 4-17: توزیع فراوانی ودرصدبرخوردارای ودارابودن بودجه اختصاصی درکتابخانه‌های نهاد رهبری دانشگاههای غرب کشور. 80
جدول 4-18: توزیع فراوانی ودرصدکفایت بودجه اختصاصی درکتابخانه‌های نهادرهبری دانشگاههای غرب کشور. 81
جدول 4-19 : آزمون تی – استیودنت تک نمونه‌ای نتایج بدست آمده ازنظرات، درباب کفایت بودجه اختصاصی درکتابخانه‌های نهاد رهبری دانشگاههای غرب کشور. 81
جدول 4-20: توزیع فراوانی ودرصدتمایل به همکاری درجهت مرتفع نمودن واختصاص منابع مالی درایجادطرح‌های همکاری بین کتابخانهای درکتابخانه‌های نهاد رهبری . 82
جدول 4-21 : آزمون تی – استیودنت تک نمونه‌ای نتایج بدست آمده ازنظرات،تمایل به همکاری درجهت مرتفع نمودن واختصاص منابع مالی درایجادطرح‌های همکاری بین کتابخانهای درکتابخانه‌های نهاد رهبری. 82
جدول 4-22: توزیع فراوانی ودرصدمیزان شناخت طرحهای همکاری بین کتابخانهای توسط کارمندان کتابخانه‌های نهاد رهبری. 83
جدول 4-23 : آزمون تی – استیودنت تک نمونه ای نتایج بدست آمده ازنظرات، درباب میزان شناخت طرحهای همکاری بین کتابخانه ای توسط کارمندان کتابخانه های نهاد رهبری .. 83
جدول 4-24: توزیع فراوانی ودرصدمیزان تاثیرامانت بین کتابخانهای درتأمین نیازهای اطلاعاتی کاربران ازنظرکارمندان کتابخانه‌های نهاد رهبری غرب کشور 84
جدول 4-25 : آزمون تی – استیودنت تک نمونه ای نتایج بدست آمده ازمیزان تاثیرامانت بین کتابخانهای درتأمین نیازهای اطلاعاتی کاربران ازنظرکارمندان کتابخانه‌های نهادرهبری غرب کشور 85
جدول 4-26: توزیع فراوانی ودرصدمیزان آمادگی برای اجرایی شدن طرح همکاری بین کتابخانه‌های نهاد رهبری درغرب کشور 85
ادامه‌ی فهرست جداول
عنوان شماره صفحه
جدول 4-27 : آزمون تی – استیودنت تک نمونه‌ای نتایج بدست آمده ازمیزان آمادگی برای اجرایی شدن طرح همکاری بین کتابخانه‌های نهاد رهبری درغرب کشور 86
جدول 4-28: توزیع فراوانی ودرصدمیزان آمادگی برای پیوستن به کنسرسیوم های اشتراک منابع درکتابخانه‌های نهادرهبری درغرب کشور 86
جدول 4-29 : آزمون تی – استیودنت تک نمونه ای نتایج بدست آمده ازمیزان آمادگی برای پیوستن به کنسرسیومهای اشتراک منابع درکتابخانه‌های نهاد رهبری غرب کشور 87
جدول 4-30: توزیع فراوانی ودرصدمیزان پذیرش شرایط ایجاد طرحهای همکاری بین کتابخانه ای درچارچوب قوانین ومقررات ازطرف کارمندان کتابخانه‌های نهاد رهبری غرب کشور 87
جدول 4-31 : آزمون تی – استیودنت تک نمونه ای نتایج بدست آمده ازمیزان پذیرش شرایط ایجاد طرحهای همکاری بین کتابخانه ای درچارچوب قوانین ومقررات ازطرف کارمندان کتابخانه‌های نهاد رهبری غرب کشور 88
جدول 4-32: توزیع فراوانی ودرصداولویت‌ها درطرح‌های همکاری بین کتابخانهای کتابخانه‌های نهاد رهبری غرب کشور 88
جدول 4-33: خروجی آزمون فریدمن جهت سنجش اولویت‌ها درطرح‌های همکاری بین کتابخانهای کتابخانه‌های نهادرهبری غرب کشور 89
جدول 4-34: توزیع فراوانی ودرصدمیزان تعداد دستگاه کامپیوترموجود درکتابخانه‌های نهاد رهبری غرب کشور 89
جدول 4-35: توزیع فراوانی ودرصدمیزان استفاده ازنرم افزارکتابخانه‌ای درکتابخانه های نهاد رهبری غرب کشور 90
جدول 4-36: توزیع فراوانی ودرصدامکانات دسترسی اعضاء به کتابخانه ومنابع آن درکتابخانه‌های نهاد رهبری غرب کشور 90
)درکتابخانه‌های نهاد رهبری غرب کشور 91
)درکتابخانه‌های نهاد رهبری غرب کشور 91
ادامه‌ی فهرست جداول
عنوان شماره صفحه
جدول 4-39: توزیع فراوانی ودرصد برخورداربودن کتابخانه‌های نهاد رهبری دانشگاههای غرب کشور از امکانات وتجهیزات جانبی برای کتابخانه 92
جدول 4-40: توزیع فراوانی ودرصد بهره مند بودن کتابخانه‌های نهاد رهبری دانشگاههای غرب کشورازمواردفناوری اطلاعاتی برای به اشتراک گذاری منابع کتابخانه 92
جدول 4-41: توزیع فراوانی ودرصدارزیابی ازامکانات وتجهیزات موجود درکتابخانه‌های نهاد رهبری برای پیاده سازی طرحهای همکاری مناسب. 93
جدول 4-42: آزمون تی – استیودنت تک نمونه‌ای نتایج بدست آمده ازامکانات وتجهیزات موجود درکتابخانه‌های نهاد رهبری برای پیاده سازی طرحهای همکاری مناسب 93
جدول 4-43: توزیع فراوانی ودرصدایجادهماهنگی درهمکاری بین کتابخانهای درکتابخانه‌های نهاد رهبری دانشگاههای غرب کشور 94
جدول 4- 44:خروجی آزمون فریدمن جهت ایجادهماهنگی درهمکاری بین کتابخانهای درکتابخانه‌های نهادرهبری دانشگاههای غرب کشور 95
جدول 4-45: توزیع فراوانی ودرصدجهت برقراری همکاری مؤثربین کتابخانه‌هادرکتابخانه‌های نهاد رهبری دانشگاههای غرب کشورکه کدام یک از شرایط واقدامات تأمین شود 95
جدول 4- 46:خروجی آزمون فریدمن جهت برقراری همکاری مؤثربین کتابخانه‌هادرکتابخانه‌های نهاد رهبری دانشگاههای غرب کشورکه یکی ازشرایط واقدامات تأمین شود 96
جدول 4-47: توزیع فراوانی ودرصدنقش انجمن‌های حرفه‌ای درتوسعه همکاری بین کتابخانهای، کتابخانه‌های نهادرهبری دانشگاههای غرب کشور 97
جدول 4-48: آزمون تی – استیودنت تک نمونه ای نتایج بدست آمده ازنقش انجمن‌های حرفه‌ای درتوسعه همکاری بین کتابخانهای، کتابخانه‌های نهادرهبری دانشگاههای غرب کشور 97
جدول 4-49: توزیع فراوانی ودرصدمواردمهم دراستفاده مشترک ازمنابع درکتابخانه‌های نهادرهبری دانشگاههای غرب کشور 98
جدول 4- 50: خروجی آزمون فریدمن جهت مواردمهم دراستفاده مشترک ازمنابع درکتابخانه‌های نهادرهبری دانشگاههای غرب کشور 99
جدول 4-51: توزیع فراوانی ودرصدمواردپراهمیت درموردفهرست نویسی تعاونی درکتابخانه‌های نهاد رهبری دانشگاههای غرب کشور 99
ادامه‌ی فهرست جداول
عنوان شماره صفحه
جدول 4- 52: خروجی آزمون فریدمن جهت درموردفهرست‌نویسی تعاونی درکتابخانه‌های نهادرهبری دانشگاههای غرب کشور 100
جدول 4-53: توزیع فراوانی ودرصداولویت هادرمواردپراهمیت موفقیت اشتراک منابع درکتابخانه های نهادرهبری غرب کشور 101
جدول 4-54:خروجی آزمون فریدمن جهت سنجش مواردپراهمیت موفقیت اشتراک منابع درکتابخانه‌های نهادرهبری غرب کشور 101
جدول 4-55: توزیع فراوانی ودرصدمنابع مهم درهمکاری واشتراک منابع کتابخانه‌های نهاد رهبری دانشگاههای غرب کشور 102
جدول 4- 56:خروجی آزمون فریدمن جهت منابع مهم درهمکاری واشتراک منابع کتابخانه‌های نهاد رهبری دانشگاههای غرب کشور 103
جدول 4-57: توزیع فراوانی ودرصدراهکارهای موردنظردرایجادطرح‌های همکاری مابین کتابخانه‌های نهادرهبری دانشگاههای غرب کشور 104
جدول 4- 58 : خروجی آزمون فریدمن جهت راهکارهای موردنظردرایجادطرح‌های همکاری مابین کتابخانه‌های نهاد رهبری دانشگاههای غرب کشور 105
هادرخصوص پیشنهاد موارد برای ضرورت ایجاد طرحهای همکاری درکتابخانه‌های نهادرهبری. 106
جدول 4- 60 : خروجی آزمون فریدمن جهت پیشنهاد موارد برای ضرورت ایجاد طرحهای همکاری درکتابخانه‌های نهاد رهبری. 106
جدول 4- 61: آزمون همبستگی پیرسون بین میزان تحصیلات وشناخت نسبت به طرحهای همکاری. 108
جدول 4- 62.آزمون تی– استیودنت جهت مقایسه میانگین عوامل مربوط به آمادگی وشناخت نسبت به طرحهای همکاری. 109
فهرست نمودارها
عنوان شماره صفحه
نمودار 4-1: توزیع فراوانی ودرصدتعدادکارمندان کتابخانه‌های مورد بررسی وجنسیت آنها درکتابخانه‌های نهاد رهبری غرب کشور. 68
نمودار 4-2: توزیع فراوانی ودرصد نوع دانشگاه های مورد بررسی به لحاظ کتابخانه‌های نهاد رهبری درغرب کشور 69
نمودار4-3: توزیع فراوانی ودرصدسال تاسیس دانشگاههای موردبررسی به لحاظ کتابخانه‌های نهاد رهبری در غرب کشور 70
نمودار 4-4: توزیع فراوانی ودرصد تعداداعضاءکتابخانه‌های نهاد رهبری دردانشگاه‌های غرب کشور. 71
نمودار 4-5: توزیع فراوانی ودرصدرشته تحصیلی مسئولین کتابخانه‌های نهاد رهبری دردانشگاه‌های غرب کشور 72
نمودار 4-6: توزیع فراوانی ودرصدسطح تحصیلاتی مسئولین کتابخانه‌های نهادرهبری دردانشگاه‌های غرب کشور 73
نمودار 4-7: توزیع فراوانی ودرصداشتراک مواد درکتابخانه های نهاد رهبری غرب کشور. 77
نمودار 4-8: توزیع فراوانی ودرصدگرایشات موضوعی منابع درکتابخانه‌های نهاد رهبری دانشگاههای غرب کشور 80
فصل اول
کلیات تحقیق
1-1. مقدمه
گسترش دانش بشری، محدودیت امکانات مالی و فیزیکی کتابخانه ها و افزایش روزافزون بهای منابع اطلاعاتی، کتابخانه ها را در زمینه تهیه‌ی منابع اطلاعاتی مورد نیاز کاربران خود با مشکل مواجه ساخته است؛ به گونه ای که امروزه هیچ کتابخانهای نمی تواند نیازهای اطلاعاتی مراجعان خود را به تنهایی برآورده سازد. و خودکفا بودن کتابخانه ها، به مفهوم در اختیار داشتن همه‌ی مدارک، نه امکان پذیر و نه مقرون به صرفه است. از این رو سیاست کتابخانه ها از مالکیت بر منابع، به دسترسی به منابع اطلاعاتی تغییر کرده است. همکاری بین کتابخانهای اصطلاحی جامع برای طیف گسترده‌ای از فرایندهایی است که درجریان آن گروهی از کتابخانه ها برای بهره برداری بیشتر از منابع خود در شکلهای گوناگون مانند فهرست نویسی تعاونی، تبادل اطلاعات کتاب‌شناختی، فهرستگان، اشتراک منابع ، امانت بین کتابخانهای آی. ال.ال و مانند آن با یکدیگر به همکاری میپردازند. همکاری بین کتابخانهای ممکن است یک منظوره و یا چند منظوره باشد. در همکاری یک منظوره، کتابخانه های عضو تنها از یک نوع همکاری مانند فهرست نویسی تعاونی و یا امانت بین کتابخانهای بهره میبرند. در حالی که در همکاری چند منظوره، این کتابخانه ها در دو یا چند زمینه با یکدیگر همکاری می کنند. سابقه همکاری بین کتابخانهای در جهان ظاهراً به نخستین کنفرانس کتابداران در 1853 باز میگردد که در آن پیشنهادی مبنی بر فهرستگان ملی ان، یو، سی مطرح گردید، اما اقدامات اساسی و برنامه ریزی شده در این زمینه پس از جنگ جهانی دوم آغاز شد. همکاری بین کتابخانهای از جنبه های مختلف قابل تأمل و بررسی است. مهم‌ترین آنها همکاری در سازماندهی منابع و مجموعه‌سازی است (بهمن آبادی، 1389، 1).
به نظر می‌رسد همکاری در بین کتابخانه‌ها در هر نوع و اندازه‌ای که باشد تفاوت ندارد. اگر کتابخانه‌های همکار با هم، هم موضوع باشند یعنی اکثر منابع و اطلاعات موجود در کتابخانه‌ها در یک حوزه‌ی خاص باشد بهتر میتوانند در طرحهای همکاری مشارکت داشته باشند و حتی الامکان در به اشتراک گذاری منابع خود نیز راه‌‌هایی در پیش بگیرند. تا ضمن بهره‌مندی از مزایا و امکانات مشارکت در همکاری، به کاربران و استفاده کنندگان خود خدمات بهتر ارائه دهند. در مورد اشتراک منابع، هنگامی که منابع خود را به اشتراک می‌گذارند کاربران هر کتابخانه میتوانند از منابع و اطلاعات دیگر کتابخانه‌ها نیز استفاده نمایند. از طریق مجموعه‌سازی، خدمات تحویل مدرک، امانت بین کتابخانهای و اشتراک منابع در کتابخانه‌های کوچک، مانند کتابخانه‌های نهاد رهبری دانشگاه‌ها به مجموعه اطلاعات، در رابطه با انتظارات و نیاز جامعه کمک می‌شود. و این پدیده، در بین کتابخانه‌ها سبب می‌شود به شبکه‌ای نمودن آنها نیز در آینده‌ی نزدیک بتوان اندیشید. که از طریق شبکه، اطلاعات و منابع سریع‌تر و قابل دسترس‌تر در اختیار کاربران قرار گیرد. جامعه‌ی استفاده کننده در این کتابخانه‌ها را دانشجویان، اساتید و پژوهشگران تشکیل می‌دهند که با این اقدام کارایی کتابخانه‌ها در جهت تهیه منابع و اطلاعات مورد نیاز آنان به صورت شایسته انجام می‌شود.
1-2. بیان مسئله
همکاری میان کتابخانه ها عبارت است از: «کار مشترک میان دو یا چند کتابخانه به منظور تهیه و تدارک خدمات بهتر برای مراجعان با بهره گرفتن از امکانات و فناوری مناسب» (نشاط، 1382، 7).
همکاری میان کتابخانه ها ممکن است مربوط به دو کتابخانۀ عمومی در دو شهر کوچک مجاور هم به قصد امانت گرفتن متقابل کتاب برای شهروندان هر دو شهر یا ارتباط و همکاری چند کتابخانه‌ی دانشگاهی در همان مجموعه باشد که با توجه به موافقتنامهای مشترک، اقدام به مجموعه‌سازی می کنند تا بدین طریق ورود کتابهای تکراری را کاهش دهند و از بودجۀ خود به نحو مؤثرتر و کارآمدتری استفاده کنند. این همکاری می تواند به منظور تهیه‌ی کارتهای فهرست‌نویسی برای جامعۀ کتابداری باشد که در سطح وسیع انجام میگیرد. ایجاد هماهنگی در مجموعه‌سازی و همکاریهای بین کتابخانهای در تهیه انواع مختلف منابع یکی دیگر از اقداماتی است که به منظور مقابله با مشکلات رشد سریع اطلاعات و عدم تسهیلات مالی، نیروی انسانی و فضا پیش بینی شده است. البته به رغم مشکلات مذکور نباید خدمات جامع و کامل اطلاع‌رسانی به مراجعان و پژوهشگران در کتابخانه ها دچار وقفه و اخلال شود (همان، 10).
امانت بین کتابخانهای نوع دیگری از همکاری بین کتابخانهای است که در حیطه‌ی اشتراک منابع مطرح می‌شود. در نظام امانت بین کتابخانهای مراجعان هر کتابخانه میتوانند به شکل غیر مستقیم به منابع اطلاعاتی سایر کتابخانه ها دسترسی پیدا کنند. هنگامی که کتاب یا مدرک توسط یکی از اعضای کتابخانه به امانت رفته یا به دلایل دیگری دسترسی به آن امکان پذیر نباشد و یا اصولاً کتابخانه فاقد آن مدرک باشد، می تواند آن را به صورت امانت از کتابخانۀ دیگری درخواست کند. این درخواست به صورت کتبی و یا از طریق تلفن، پست تصویری، پست الکترونیکی، و جزء آن طبق شرایط و ضوابط خاصی صورت میگیرد. طرحهای امانت بین کتابخانهای معمولاً موفقیت آمیزترین رویکردهای همکاری بین کتابخانهای هستند. نظام امانت بین کتابخانهای به شیوه‌ی جدید، با پیشرفت حرفه‌ی کتابداری در آمریکا و در اواخر قرن نوزدهم شکل عملی به خود گرفت (دایره المعارف کتابداری و اطلاع‌رسانی،1385،1888، ج 1).
با مشاهداتی که در منابع گوناگون صورت گرفته، با توجه به روند رو به رشد تولیدات علمی که تولید کننده اصلی اطلاعات کشورهای پیشرفته هستند، برای افزایش میزان همکاری بین کتابخانهای، روش داد وستد، می‌تواند راهگشا باشد. اما برای ایجاد طرح همکاری بین کتابخانهای نیاز به یک بستر مناسب است. هرچند که تاکنون پژوهش‌های زیادی در این خصوص صورت گرفته، اما با جدیدیت پیگیری نشده است و در حال حاضر به طور محدودی همکاری بین کتابخانهای وجود دارد. ایجاد نظام همکاری در بین کتابخانه‌ها می‌تواند راه مناسبی باشد برای اینکه بتوانیم همانند کشورهای پیشرفته دست به تولید اطلاعات بزنیم. با اینکه روزانه شاهد بسیاری از نوآوری‌ها در عرصه‌های گوناگون علمی در کشورمان هستیم، ضرورت دارد که در کتابخانه‌ها تبادل اطلاعات به صورت گسترده انجام شود. اگر بتوانیم نظام همکاری را راه‌اندازی نماییم البته این بار به شکل کاربردی به این مسئله پرداخته شود، می‌شود زمینه‌های مطالعاتی بیشتری را بوجود آورد. ما نیز با انجام تحقیق حاضر درصدد هستیم در بین کتابخانه‌های نهاد رهبری دانشگاههای غرب کشور نظام همکاری ایجاد شود.
1-3. متغیرها
1-3-1. متغیر مستقل: راهکارها
1-3-2. متغیر تابع: طرحهای همکاری (امانت بین کتابخانهای، اشتراک منابع)
1-4. اهمیت و ضرورت تحقیق
کتابخانه‌های دانشگاهی یکی از مراکز مهم اطلاع‌رسانی در جامعه پژوهشی و علمی می‌باشند. از لحاظ منابع و اطلاعات باید به گونهای باشند که پژوهشگران و محققان جامعه کتابخانه دانشگاهی بتوانند به منابع و اطلاعات مورد نظر خود دستیابی سریع داشته باشند. اهمیت و ضرورت تحقیق حاضر، مشخص نمودن وضعیت کتابخانه‌های نهاد رهبری مستقر در دانشگاههای غرب کشور و رسیدن به راهکارهای ایجاد طرحهای همکاری بین کتابخانهای میباشد. منظور از طرح همکاری، امانت بین کتابخانهای و اشتراک منابع است و هم‌چنین شناسایی منابع و امکانات موجود در کتابخانه‌هاست که با بررسی آنها بتوانیم طرح همکاری را ایجاد نماییم. از آنجایی که این کتابخانه‌ها در محیط دانشگاه قرار دارند و مراجعه کنندگان آنان را دانشجویان و پژوهشگران تشکیل می‌دهند، لذا باید از جایگاه و اهمیت ویژهای برخوردار باشند. در حالیکه هر کدام از این کتابخانه‌ها دارای منابع اندکی هستند به گونهای که در اکثر موارد پاسخگوی نیاز مراجعان نمیباشند. با همکاری و مشارکت، کتابخانه‌ها منابع اطلاعاتی را به صورت امانت در اختیار کاربران و مراجعان خود قرار می‌دهند. و این در حالی است که در هزینههای خرید منابع نیز صرفه جویی بوجود می‌آید. صرفه جویی به معنی اینکه چون توان خرید منابع را ندارند، از امکانات موجود طرح همکاری میتوانند استفاده نمایند.کتابخانه‌های نهاد رهبری از جمله کتابخانه‌های هم موضوع می‌باشند که به راحتی میتوانند منابع و اطلاعات خود را به اشتراک گذاشته و از خدمات آن بهره‌مند شوند که در نهایت رضایت مراجعان و استفاده کنندگان از کتابخانه را برآورده سازند.
1-5. اهدافتحقیق
1-5-1. هدف اصلی
هدف اصلی در این تحقیق، ارائه برخی راهکارهای ایجاد طرحهای همکاری (امانت بین کتابخانهای، اشتراک منابع) در کتابخانه های نهاد رهبری دانشگاههای غرب کشور میباشد.
1-5-2. اهداف فرعی
- شناسایی خصوصیات و ویژگی‌های جمعیت شناختی جامعه مورد مطالعه؛
2.شناسایی وضعیت کنونی منابع، ویژگی‌ها و شیوه‌ی تهیه‌ی آن در کتابخانه‌های نهاد رهبری؛
- شناسایی توانایی مالی کتابخانه‌های نهاد رهبری در جهت ایجاد طرحهای همکاری؛
4.تعیین کتابخانه‌های نهاد رهبری از نظر نیروی انسانی نسبت به میزان آمادگی پذیرش اصول همکاری؛
فرم در حال بارگذاری ...
|
[جمعه 1399-09-28] [ 10:47:00 ب.ظ ]
|
