پایان نامه سلامت خانواده و ویژگیهای شخصیتی زنان متقاضی طلاق

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………..2

1-2- بیان مسئله………………………………………………………………………………………………………………………….3

1-3- اهمیت ضرورت پژوهش……………………………………………………………………………………………………..5

1-4- اهداف پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………..7

1-4-1- اهداف اصلی………………………………………………………………………………………………………………….7

1-4-2- اهداف فرعی………………………………………………………………………………………………………………….7

1-5- فرضیه های پژوهش……………………………………………………………………………………………………………..7

1-6- تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای پژوهش………………………………………………………………………..7

1-6-1- تعاریف مفهومی……………………………………………………………………………………………………………..7

1-6-2- تعاریف عملیاتی……………………………………………………………………………………………………………..8

فصل دوم: ادبیات پژوهش

2-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………10

2-2- مبانی نظری………………………………………………………………………………………………………………………10

2-3- تعاریف ازدواج…………………………………………………………………………………………………………………10

عنوان صفحه

2-4- اهداف ازدواج…………………………………………………………………………………………………………………..13

2-5- آثار و نتایج ازدواج……………………………………………………………………………………………………………14

2-5-1- آثار مثبت ازدواج…………………………………………………………………………………………………………..14

2-5-2- آثار منفی ازدواج…………………………………………………………………………………………………………..14

2-6- دلایل ازدواج…………………………………………………………………………………………………………………….15

2-7- تعاریف طلاق و ابعاد آن…………………………………………………………………………………………………….15

2-8- انواع طلاق……………………………………………………………………………………………………………………….19

2-9- مبانی نظری طلاق……………………………………………………………………………………………………………..20

2-9-1- نظریه مبادله………………………………………………………………………………………………………………….20

2-9-2- نظریه نقشها………………………………………………………………………………………………………………..21

2-9-3- نظریه شبکه ای………………………………………………………………………………………………………………21

2-9-4- نظریه های آسیبشناسی یا انحرافات اجتماعی…………………………………………………………………..22

2-9-5- نظریه کارکردگرایی……………………………………………………………………………………………………….23

2-9-6- نظریه همسان همسری…………………………………………………………………………………………………..23

2-9-7- نظریه مبادله اجتماعی…………………………………………………………………………………………………….24

2-9-8- نظریه های کلان…………………………………………………………………………………………………………….24

2-9-8-1- بحران ارزشها………………………………………………………………………………………………………….24

عنوان صفحه

2-9-8-2- نظریه آنومی……………………………………………………………………………………………………………..25

2-9-8-3- بحران وجدان جمعی………………………………………………………………………………………………….25

2-9-8-4- مشکلات اقتصادی…………………………………………………………………………………………………….25

2-9-9- نظریه های خرد……………………………………………………………………………………………………………..26

2-9-9-1- نظریه توزیع قدرت……………………………………………………………………………………………………26

2-9-9-2- نظریه نیاز- انتظار……………………………………………………………………………………………………..26

2-9-9-3- نظریه تسری…………………………………………………………………………………………………………….26

2-9-9-4- نظریه خود میانبینی…………………………………………………………………………………………………..26

2-10- عوامل مؤثر بر طلاق………………………………………………………………………………………………………..27

2-10-1- عوامل اجتماعی…………………………………………………………………………………………………………..27

2-10-2- عوامل فردی……………………………………………………………………………………………………………….27

2-10-3- عوامل ارتباطی……………………………………………………………………………………………………………28

2-11- خانواده………………………………………………………………………………………………………………………….28

2-12- چارچوب ارتباط خانوادگی………………………………………………………………………………………………30

2-13- ساختار خانواده……………………………………………………………………………………………………………….31

2-14- خرده نظامها…………………………………………………………………………………………………………………..33

2-15- عملکرد خانواده………………………………………………………………………………………………………………34

عنوان صفحه

2-15-1- حل مسئله………………………………………………………………………………………………………………….34

2-15-2- ارتباط………………………………………………………………………………………………………………………..34

2-15-3- نقشها………………………………………………………………………………………………………………………34

2-15-4- همراهی عاطفی…………………………………………………………………………………………………………..35

2-15-5- کنترل رفتار…………………………………………………………………………………………………………………35

2-16- سازگاری در خانواده……………………………………………………………………………………………………….37

2-17- دیدگاه ها و رویکردهای تبیین خانواده………………………………………………………………………………..39

2-17-1- رویکرد بین نسلی………………………………………………………………………………………………………..39

2-17-2- رویکرد ساختاری………………………………………………………………………………………………………..41

2-17-3- رویکرد ارتباطی – راهبردی………………………………………………………………………………………….42

2-18- بهداشت روانی خانواده…………………………………………………………………………………………………….43

2-18-1- آموزش خانواده…………………………………………………………………………………………………………..44

2-18-2- خانواده ازهمگسیخته و آسیبهای اجتماعی……………………………………………………………………45

2-18-3- کودک‌آزاری……………………………………………………………………………………………………………….46

2-18-4- کارکردهای مثبت خانواده……………………………………………………………………………………………..47

2-18-4-1- تنظیم روابط جنسی و تولید مثل………………………………………………………………………………..47

2-18-4-2- جامعه‌پذیری…………………………………………………………………………………………………………..47

عنوان صفحه

2-18-4-3- مراقبت و نگهداری………………………………………………………………………………………………….47

2-18-4-4- تعیین پایگاه اجتماعی………………………………………………………………………………………………47

2-18-4-5- حمایت عاطفی و تأمین عشق و محبت و امنیت برای فرد…………………………………………….47

2-19- کارکردهای منفی خانواده………………………………………………………………………………………………….48

2-19-1- وجود علاقه عاطفی قوی بین اعضاء………………………………………………………………………………48

2-19-2- نادیده گرفتن کار زنان در خانواده………………………………………………………………………………….48

2-19-3- خشونت خانوادگی……………………………………………………………………………………………………..48

2-20- شخصیت……………………………………………………………………………………………………………………….48

2-21- تعریف شخصیت…………………………………………………………………………………………………………….48

2-22- نظریه های شخصیت………………………………………………………………………………………………………..50

2-22-1- رویکرد روان پویشی……………………………………………………………………………………………………50

2-22-1-1- نظریه فروید……………………………………………………………………………………………………………50

2-22-1-2- نظریه آدلر………………………………………………………………………………………………………………51

2-22-1-3- نظریه یونگ……………………………………………………………………………………………………………52

2-22-1-4- نظریه کلین…………………………………………………………………………………………………………….52

2-22-1-5- نظریه هورنای…………………………………………………………………………………………………………53

2-22-1-6- نظریه اریک فروم……………………………………………………………………………………………………53

عنوان صفحه

2-22-1-7- نظریه های سالیوان…………………………………………………………………………………………………..54

2-22-2- نظریه های یادگیری………………………………………………………………………………………………………54

2-22-2-1- نظریه اسکینر………………………………………………………………………………………………………….55

2-22-2-2- نظریه بندورا…………………………………………………………………………………………………………..55

2-22-2-3- نظریه راتر و میشل………………………………………………………………………………………………….56

2-22-3- رویکرد انسان گرایی – وجودی……………………………………………………………………………………56

2-22-3-1- نظریه کلی……………………………………………………………………………………………………………..57

2-22-3-2- نظریه راجرز…………………………………………………………………………………………………………..57

2-22-3-3- نظریه مزلو……………………………………………………………………………………………………………..58

2-22-4- نظریه های صفات و عاملی……………………………………………………………………………………………58

2-22-4-1- نظریه کتل………………………………………………………………………………………………………………59

2-22-4-2- نظریه آیزنگ…………………………………………………………………………………………………………..60

2-22-4-3- نظریه آلپورت…………………………………………………………………………………………………………60

2-23- ویژگیهای شخصیت……………………………………………………………………………………………………….62

2-23-1- پنج عامل بزرگ شخصیت……………………………………………………………………………………………62

2-23-1-1- روان‌نژندی…………………………………………………………………………………………………………….62

2-23-1-2- برون‌گرایی……………………………………………………………………………………………………………..62

عنوان صفحه

2-23-1-3- انعطاف‌پذیری…………………………………………………………………………………………………………63

2-23-1-4- دل‌پذیری……………………………………………………………………………………………………………….63

2-23-1-5- مسئولیت‌پذیری………………………………………………………………………………………………………63

2-24- پیشینه پژوهش………………………………………………………………………………………………………………..64

2-24-1- پژوهشهای داخلی……………………………………………………………………………………………………..64

2-24-2- پژوهشهای خارجی……………………………………………………………………………………………………69

فصل سوم: روش‌شناسی پژوهش

3-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………73

3-2- روش پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………..74

3-3- متغیرهای پژوهش……………………………………………………………………………………………………………..74

3-3-1- متغیر پیش‌بین……………………………………………………………………………………………………………….74

3-3-2- متغیر ملاک…………………………………………………………………………………………………………………..74

3-4- جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………………………….75

3-5- حجم نمونه………………………………………………………………………………………………………………………75

3-6- روش نمونه‌گیری………………………………………………………………………………………………………………75

3-7- ابزار جمعآوری داده ها……………………………………………………………………………………………………….75

3-8- روایی و پایایی………………………………………………………………………………………………………………….77

عنوان صفحه

3-9- روش تجزیه‌وتحلیل داده ها………………………………………………………………………………………………78

3-9-1- آمار توصیفی………………………………………………………………………………………………………………..78

3-9-2- آمار استنباطی……………………………………………………………………………………………………………….78

فصل چهارم: تجزیه‌وتحلیل داده ها

4-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………80

4-2- تحلیل توصیفی داده ها………………………………………………………………………………………………………..80

4-2-1- تحلیل داده های جدول 4-1……………………………………………………………………………………………81

4-2-2- تحلیل داده های جدول 4-2……………………………………………………………………………………………82

4-2-3- تحلیل داده های جدول 4-3……………………………………………………………………………………………83

4-3- داده های استنباطی……………………………………………………………………………………………………………..84

4-3-1- تحلیل داده های جدول 4-4……………………………………………………………………………………………84

4-3-2- تحلیل داده های جدول 4-5……………………………………………………………………………………………85

فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری

5-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………88

5-2- خلاصه پژوهش………………………………………………………………………………………………………………..89

5-3- پیشنهادها…………………………………………………………………………………………………………………………93

5-3-1- پیشنهادهای کاربردی……………………………………………………………………………………………………..93

عنوان صفحه

5-3-2- پیشنهادهای پژوهشی………………………………………………………………………………………………………93

5-4- محدودیتهای پژوهشی…………………………………………………………………………………………………….94

5-5- منابع و مأخذ…………………………………………………………………………………………………………………….99

5-5-1- منابع فارسی……………………………………………………………………………………………………………….100

5-5-2- منابع لاتین………………………………………………………………………………………………………………….106

فهرست جداول

عنوان صفحه

جدول شماره 3-1 مقادیر آلفای کرون باخ به تفکیک هر یک از خرده مقیاسها………………………………….77

جدول شماره 4-1 شاخص های توصیفی متغیرهای اصلی به تفکیک گروه…………………………………………80

جدول شماره 4-2 تعداد افراد هر گروه برحسب سطح تحصیلات……………………………………………………82

جدول شماره 4-3 تعداد افراد هر گروه برحسب وضعیت اقتصادی…………………………………………………..83

جدول شماره 4-4 مقایسه میانگین سلامت خانواده افراد متقاضی طلاق و عادی…………………………………84

جدول شماره 4-5 تحلیل واریانس یک‌راهه مقایسه ویژگیهای شخصیتی افراد متقاضی طلاق و عادی….85

چکیده

هدف از پژوهش حاضر مقایسه سلامت خانواده و ویژگیهای شخصیتی زنان متقاضی طلاق وزنان عادی شهر کرمانشاه بود. روش پژوهش حاضر از نوع علی مقایسهای بود. جامعه آماری پژوهش حاضر در بخش زنان متقاضی طلاق شامل کلیه زنان متقاضی طلاق که در سال 1392 تا 1393 به دلیل اختلافات زناشویی به دادگستری شهر کرمانشاه مراجعه و تقاضای طلاق نموده‌اند، بود و در بخش زنان عادی شامل زنان کارمند بود. به روش نمونه گیری دسترس (برای زنان متقاضی طلاق) و تصادفی (برای زنان عادی) تعداد 143 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شد. برای جمعآوری داده ها از فرم کوتاه سلامت خانواده اصلی و فرم کوتاه پرسشنامه شخصیتی NEO استفاده شد و داده های جمع‌ آوری‌شده با بهره گرفتن از آزمونهای آماری t گروههای مستقل و آزمون تحلیل واریانس بررسی شد. نتایج نشان داد که بین سلامت خانواده و ویژگیهای شخصیتی زنان متقاضی طلاق وزنان عادی تفاوت معناداری وجود دارد. به‌طوری‌که سلامت خانواده زنان عادی بیشتر از زنان متقاضی طلاق بود. همچنین نتایج بیانگر آن بود که زنان متقاضی طلاق نسبت به زنان عادی بیشتر حائز ویژگی شخصیتی روان رنجور خویی بودند و همچنین زنان عادی نسبت به زنان متقاضی طلاق بیشتر حائز ویژگی شخصیتی برونگرایی، انعطافپذیری و دلپذیری بودند.

کلیدواژه: سلامت خانواده، زنان متقاضی طلاق، ویژگی شخصیتی.

فصل اول

کلیات پژوهش

1-1- مقدمه

خانواده نوعی نظام اجتماعی و واحدی عاطفی است که کانون رشد و التیام تغییر و تحول و آسیبشناسی اعضاء و روابط بین آن‌ هاست، در بین نهادهای مختلف اجتماعی کانون مقدس خانواده به‌عنوان بهترین تجلی‌گاه فرهنگ حاکم بر سایر نهادها محل ارضاء نیازهای گوناگون جسمی، عقلانی، عاطفی شناخته‌شده است. همچنین خانواده عامل همبستگی و شرط تعادل اجتماعی و رکن اصلی جامعه است؛ که در هر عضوی و نسلی عملکرد دارد و معمولاً این عملکرد در الگوهای تعاملی اعضایش تجلی پیدا می‏کند. ویلیام گود در کتاب خانواده و جامعه می‏نویسد: «نهاد خانواده تنها نظام اجتماعی است که در همه‏ی‏ جوامع پذیرفته‌شده است» و ادامه دارد (‏احمدی، 1386). تقریباً همه‏ی‏ متفکرین روانشناسی و اجتماعی بر این باورند که برای حفظ حیات اجتماعی لازم است که نهاد خانواده از سلامت، صلابت و قوام برخوردار باشد. ازدواج ‏یکی از سه‌نقطه‌ی‏ عطف زندگی انسان است. ‏یعنی تولد، ازدواج تمرگ، ازدواج با ایجاد تغییراتی در دیدگاه فرد نسبت به خود، همسر، جهان، مرتبط می‏باشد، فردی که ازدواج می‏کند در زمینه‏های ویژگی‏های روان‌شناختی، فردی و اجتماعی تحت تأثیر تغییراتی قرارمی‏گیرد؛ بنابراین اگر اختلال مهمی‏ در ازدواج فرد رخ دهد، همه‏ی‏ فرایندهای فردی، بین فردی و اجتماعی وی تحت تأثیر قرار می‏گیرد (‏ریاحی و همکاران، 1386).

تحولات اجتماعی دهه‏ی‏ گذشته در سطح جهانی، نظام خانواده را با تغییرات، چالش‏ها، مسائل و نیازهای جدید و متنوعی روبرو کرده است. طی این مدت خانواده به شکل فزاینده به علل و عوامل متعدد و پیچیدهای در معرض تهدید قرارگرفته است. وقتی کارکردهای خانواده، از قبیل کارکردهای زیستی، اجتماعی، شناختی و عاطفی ‏یکی پس از دیگری آسیب می‏بیند و اعضای آن به‌تدریج احساس رضایتمندی خود را از دست می‏دهند. تغییرات تدریجی روابط بین اعضای خانواده، ابتدا موجب گسستگی روانی و سپس گسستگی اجتماعی درنهایت واقعه‏ی‏ حقوقی می‏شود که این گسستگی طلاق نامیده می‏شود (آماتور، 2001). اگرچه طلاق ازنظر اجتماعی ‏یک آسیب به‌حساب می‏آید، ولی به دلایل و مسائل مختلفی همه ازدواج‏ها دوام ندارند و برخی به طلاق ختم می‏شوند. ازاین‌رو، برای پیشگیری از وقوع طلاق و کاهش آن در جامعه، باید عوامل مؤثر در گرایش به طلاق را شناسایی و برای حذف ‏یا کم کردن این عوامل تلاش نمود.

بنابراین ضروری است با دیدگاهی آسیب شناسانه به علل درون فردی و برون فردی ناسازگاری‏های زناشویی و عدم موفقیت در ازدواج پرداخته شود (‏احدی موحد، 1387)، به این منظور در این پژوهش سعی داریم نقش ویژگی‏های شخصیتی و خانوادگی و جمعیت شناختی در بروز طلاق را موردبررسی قرار دهیم.

1-2- بیان مسئله

ازدواج مهم‌ترین پیوندی است که بین دو فرد روی میدهد و سرآغاز شکل گیری یک کانون حمایتی- عاطفی است که در کیفیت زندگی افراد و تربیت نسلهای بعدی نقش حیاتی دارد. کیفیت رابطه واحد دوتانی زناشویی، زیر بنائی را شکل میدهد که کارکرد آتی کل خانواده و سلامت جسمانی- روانی اعضاء بر روی آن بنا می شود. ازدواج در همه جوامع یک‌نهاد مهم شمرده می شود (‏میرز، ماد اتیل و تینگل، 2005). خانواده نخستین نهادی است که برای پاسخگویی به نیازهای فطری بشر به‌ویژه نیاز زندگی اجتماعی شکل‌گرفته است و نزدیکترین و عمیقترین تعامل بشر در بستر خانواده تحقق می‏یابد. اهمیت خانواده و سلامت آن بسیاری از اندیشمندان را بر آن داشته که در حوزه‏های گوناگونی به پژوهش بپردازند و روانشناسان هرکدام با رویکردی خاص به تحلیل در مورد خانواده و سلامت آن پرداختهاند. روانشناسان علاوه بر تأکید بر مطالعه فردی و ویژگی‏های شخصیتی او، گویا فضای روانی حاکم بر خانواده را عنصری مهم می‏دانند و معتقدند که فضای روانی حاکم بر خانواده، شکل رفتار اعضای آن را القاء می‏کند (‏احمدی، 1386).

با توجه به اینکه امروزه خانواده ایرانی با چالش‌های بسیاری روبهرو است. تغییر نقش و جایگاه زنان، کاهش میزان ازدواج، افزایش میزان طلاق، تغییر نگاه به نقش همسر، تغییر مرکزیت تصمیم گیری در خانواده که به مجموعه ای از مسائل پیچیده انجامیده و خانواده را تحت‌الشعاع خود قراردادهاست و توجه به تغییرات خانواده در جامعه ایران به دلیل نفوذ پیامدهای منفی مدرنیته، نگرانی‏هایی را برای کارشناسان در این حوزه به وجود آورده است، مهمترین دلیل این وضعیت، تحولات و دگرگونی‏هایی است که به‌مرورزمان در تمامی‏ ابعاد خانواده ایجاد گردیده است. بیتردید دامنه از هم پاشی نهاد خانواده و مسئله طلاق می‏تواند به گسترش آسیب‏های اجتماعی منجر شود (‏جنوبی، 1388). طلاق به معنای فروپاشی مهمترین نهاد جامعهپذیری در جامعه انسانی است. این پدیده ازجمله واقعیت‏هایی است که نهاد خانواده در دنیای امروز، به‌طور گستردهای آن را تجربه می‏کند، البته این بدان معنا نیست که خانواده درگذشته با این پدیده مواجه نبوده است ولیکن طلاق نیز مانند تمام پدیده‏ها دیگر در دنیای امروز، تغییر ماهیت‏ یافته است و بیشتر ‏یک گزینش اختیاری است. البته در جامعه ایران به جهت اهمیت نهاد خانواده، هر نوع آسیبی به این نهاد ناگوار می‏باشد. افزایش نرخ طلاق طی دهههای اخیر فارغ از تبیین‏های جامعهشناختی یا جمعیت شناختی آن یا پیامدهای آن برای نظام شخصیت افراد، نگرانی‏های را نزد مسئولان و همچنین رهبران اخلاقی جامعه برانگیخته است و این نگرانی‏ها به‌صورت باز اندیشانه درکنش عوامل اجتماعی تأثیر گذارده و از صورت یک موضوع و مسئله صرفاً آکادمیک خارج‌شده و در متن جامعه نیز طنین یافته است طی چند دهه اخیر، پژوهش‏های فراوانی در پی پاسخ به این سؤال بوده اند که چرا بسیاری از ازدواج‏ها به طلاق میانجامند. یک شیوه برای یافتن پاسخ به این سؤال بررسی عوامل خانوادگی، جمعیتی، روان‌شناختی، در فروپاشی ازدواج از دیدگاه زوجین یا متقاضیان طلاق بوده است. به‌طور مثال، کودک و همکاران (‏1993) دریافتند زوجهایی که تحصیلات خوبی ندارند یا تفاوت تحصیلات قابل‌توجه دارند بیشتر درخطر انحلال زناشویی قرار دارند. همچنین، در پژوهش سری وستاو، سینگ و نیگاما (‏۱۹۸۸) دریافتند که تفاوت سنی زوجین رابطه معنی‌داری با نارضایتی زناشویی دارد. در همین راستا مطالعات مورگان ریندفوش (‏1985) و بوم باس (‏1991) نشان داد که سطح تحصیلات بالاتر کمتر متقاضی طلاق هستند (یزد خواستی و همکاران، 1387). پژوهشی تحت عنوان تحلیل اقتصادی طلاق و بررسی ارتباط بیکاری و طلاق در ایران طی دوره 1345-1385 انجام شد و نتایج نشان می‏دهد که ارتباط بین طلاق و بیکاری برای کوتاه‌مدت غیر معنادار ولی برای ‏یک دوره بلندمدت معناداراست و این موافق با رویکرد روانشناختی است که براثر تأخیر بیکاری بر طلاق تأکید می‏کند (‏عیسی زاده و همکارانش، 1389). در پژوهشی احدی (‏1389) به تعیین رابطه بین متغیرهاى شخصیتى مدل پنج عاملى و رضایت زناشویی پرداخت، نتایج نشان داد که بین روانرنجورخویی و رضایت زناشویى رابطه منفى معنىدار وجود دارد. بلالی و همکاران (‏1390) در برخی از تحقیقات به‌ویژه در حوزه روانشناسی بر تأثیر عوامل فردی و روان‌شناختی مؤثر در طلاق ازجمله ویژگی‏های شخصیتی، بیماری‏های روانی و بروز طلاق توجه نشان دادهاند. محققین در مطالعات خود به بیماریهای روانی به‌عنوان عاملی مؤثر در طلاق اشاره‌کرده‌اند. کلی وکونل (‏1987)، بوت و جانسو ن (‏1994)، آماتو و راجرز (‏ 1997) گاگنون و همکاران (‏1999)، ویسمن (‏1999) و میلر و همکاران (‏ 2003) در تحقیقات خود نشان دادهاندکه اختلالات روانپزشکی خفیف و شدید یا حتی علائمی از این اختلالات می تواند ثبات خانوادگی را متأثر ساخته و منجر به درخواست طلاق یا طلاق قطعی شود. امینی (‏1379) در پژوهشی بیان می‏دارد که آثار مهم و منفی طلاق تأثیرات روانشناختی آن می‏باشد. آثار سوء طلاق در مورد زنان بیش از مردان است. براون (‏2005) به نقل از راهه براون در پژوهشی نشان می‏دهد که سلامت روان، ویژگی‏های شخصیتی، با طلاق در افراد رابطه دارد. کاگلین و همکاران (‏2000) به پژوهشی درزمینهٔ رابطه پنج عامل شخصیت و رضایت زناشویی پرداختند و به این نتیجه رسیدند که عامل‏های شخصیتی با رضایت از روابط همبستگی مثبت دارد. لیندزی و همکاران (‏2006) طی پژوهشی نشان دادندکه کیفیت روابط خانوادگی در خانواده‏های طلاق و غیر طلاق متفاوت است و نتایج همچنین نشان می‏داد که تعارضات زناشویی ‏یکی از عوامل طلاق است. بر اساس پژوهش بهاری و صابری (‏1383) بین عملکرد خانواده زوج‏های در حال طلاق و زوج‏های غیر مطلقه (‏عادی) تفاوت معناداری وجود دارد. به این معنی که عملکرد خانوادگی زوج‏های در حال طلاق پایینتر از زوج‏های غیر مطلقه (‏عادی) است.

درمجموع آمارها، حاکی از رشد نرخ طلاق طی دهه‏های گذشته است، بر اساس آمارهای به‌دست‌آمده از سازمانهای مربوط (‏سازمان ثبت‌احوال کشور، 1389). در سال 1384 از هر 100 ازدواج تقریباً 7/10 به طلاق منجر شده است و این در حالی است که این رقم در سال 1388 به 14 فقره طلاق در هر 100 ازدواج افزایش‌یافته این آمار حاکی از افزایش آمار طلاق در ایران است.

با توجه به مطالب ارائه‌شده پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این سؤال است که زنان متقاضی طلاق ازنظر سلامت خانواده در چه وضعیتی نسبت به زنان عادی قرار دارند؟ ازنظر ویژگیهای شخصیتی بین زنان متقاضی طلاق وزنان عادی چه تفاوتهایی وجود دارد؟

1-3- اهمیت ضرورت پژوهش

مشخصه گروههای نخستین حاکمیت روابط چهره به چهره شخصی و غیررسمی ‏در آن‌ هاست و در میان انواع گروههای نخستین خانواده جهان‌شمول‌ترین و مشخصترین آن‌ هاست. حیات خانوادگی هر فرد، با عمیقترین لایه‏های وجودی درداد و ستد است. ازاین‌روست که خانواده – به‌ویژه در جهان امروز پناهگاهی عاطفی تلقی می‏شود. پناهگاهی امن یا ناامن. «چهاردیواری» خانوادگی محدودهای است که آدمیان، خواسته ‏یا ناخواسته، «خود» را حداقل نشانه‏های اساسی خود را صریحتر از هر جای دیگر بروز می‏دهند؛ و می‏توان گفت نهاد خانواده، همچون لرزه‌نگاری است که از ظریفترین و ناپیداترین تا عمیقترین و آشکارترین تحولات فرهنگی و اجتماعی را کمابیش ثبت می‏کند. بدین گونه تفحصی در جنبه‏ه ای آسیب‌شناختی نهاد خانواده، هم ما را به کم و کیف تزلزل احتمالی در واحدهای بنیانی جامعه واقف می‏گرداند و هم آگاهی ما را نسبت به ویژگی‏های ظریف و دگرگونی‏های احتمالی پیدا و ناپیدای ساختار اجتماعی، ژرفتر و گستردهتر می‏کند. جدایی، اصطلاحی نسبتاً کلی است که حکایت از انواع سستی‏ها و ‏یا گسست‏های ممکن در روابط درون خانوادگی دارد. در بین انواع عمده پیوندها و وابستگی‏های خانوادگی، پیوندزن و شوهر است که بنیان قانونی و حقوقی آشکاری نیز دارد، هم ازآن‌روست که انواع ممکن «جدایی»‏ها در روابط خانوادگی، عمدتاً جدایی بین زن و شوهر است که ممکن است نهایتاً شکلی حقوقی و قانونی ‏یافته و به «طلاق» منجر شود. هم به لحاظ عرفی و هم به لحاظ حقوقی «طلاق» حادترین و نهاییترین شکل انفصال روابط دو فرد به‌عنوان زن و شوهر و آشکارترین تصویر از تلاشی بنیان‏ یک خانواده معین است.

تقریباً در تمامی جوامع معاصر، حدی از میزان وقوع طلاق در جامعه، طبیعی و اجتناب‌ناپذیر شمرده می‏شود. این حد و «آستانه» بسته به هنجارهای عرفی، باورهای عرفی، باورهای عامی، ویژگی‏های فرهنگی و نظام حقوقی هر جامعه، نسبی است و تنها با مسامحهای غیرمنطقی می‏توان ‏یک نسبت آماری مشخص را به‌عنوان آستانه آسیب‌شناختی جهان‌شمول طلاق عرضه داشت. البته شایان به ذکر است که پرهیز از ارائه چنین نسبت آماری، متضمن بیمعنا بودن مقایسه نسبت طلاق به ازدواج در جوامع مختلف نیست. مسلم است، به همان سیاق که آستانه طلاق با توجه به نسبیت جوامع و شرایط تاریخی- اجتماعی قائل است، مقایسه نسبت طلاق به ازدواج در جوامع‏ یا دوره‏های مختلف، آبستن معانی ژرف جامعه‌شناختی است و چنین مقایسهای می‏تواند به تبیین برخی تفاوتهای ساختاری و غیر ساختاری جوامع و دوره‏های مختلف منجر شود. بالا رفتن میزان وقوع طلاق از آستانه آن در‏ یک‏ جامعه ‏یا ناحیهای، ممکن است قبل از هر چیز مقولهای کیفی باشد و به‌نوعی در سطح جامعه احساس شود؛ احساسی که معمولاً وجوه و چگونگی آن چندان روشن و دقیق نیست. با تطبیق آماری و با مقایسه نسبت ازدواج به طلاق در نواحی مختلف‏ یک جامعه در قالب زمانی واحد و ‏یا مقایسه نسبت طلاق به ازدواج در دوره‏های زمانی متوالی در ‏یک جامعه معین، میزان واقعیت نمایی احساس احتمالی مذکور، مورد وارسی کمی‏ قرار می‏گیرد و ابعاد و کیفیت- نسبتاً مبهم آن در مقابله با اسناد آماری، روشن و احیاناً تصحیح می‏شود.

. Amato

. Myers, J. E. Madathil, J. & Tingle,L. R.

. Srivastav

. Singh

موضوعات: بدون موضوع لینک ثابت

فرم در حال بارگذاری ...

فید نظر برای این مطلب